Çocuk Nefrolojisi

Pediatrik nefroloji, çocuklarda böbrekle ilgili sorunların teşhis ve tedavisine odaklanan tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Pediatrik nefrologlar çocuklarda doğuştan böbrek anormallikleri, akut böbrek hasarı ve kronik böbrek hastalığı gibi çeşitli böbrek rahatsızlıklarını tedavi eder. Pediatrik nefrolog, yenidoğanlardan ergenlere kadar farklı yaş gruplarındaki çocuklarla çalışır ve genellikle diğer tıp uzmanlarıyla iş birliği yapar. Tıbbi tedavi sağlamanın yanı sıra, pediatrik nefrologlar çocuklara ve ailelerine böbrek hastalığının sosyal ve duygusal etkilerini yönetmelerinde yardımcı olabilir.

 

Pediatrik Nefrologlar Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Pediatrik nefroloji uzmanları, ani ve kronik hastalıkların çeşitli bebeklerin tanı ve tedavisini gerçekleştirir. Bu hastalıklar ve şikayetler şu şekilde sıralanabilir:

• Kronik Böbrek Hastalığı: Bu, böbreklerin atık ürünleri kandan etkili bir şekilde filtreleyemediği uzun süreli bir durumdur. Sağlıksız beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak gelişen diyabet, hipertansiyon gibi birçok kronik hastalık kronik böbrek hastalıklarına yol açabilir. Ayrıca genetik yatkınlık da böbrek hastalığına neden olabilen özelliklerden biridir.
• Akut Böbrek Hasarı: Bu, dehidrasyon, enfeksiyon veya bazı ilaçların kullanımının sonucu olabilen ani bir böbrek fonksiyonu kaybıdır.
• Konjenital Böbrek Anormallikleri: Doğum sırasında veya öncesinde ortaya çıkan bu bozuklukların tümü pediatrik nefroloji hekimleri tarafından tedavi edilir. Bazı tedavilerde sadece izleme ve kontrol yeterli olurken, ileri vakalarda ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale gerekebilir.
• Nefrotik Sendrom: Nefrotik sendromda böbreklerde çeşitli faktörler nedeniyle hasar oluşur. Bu hasar böbreklerin yanlış filtrasyonuna neden olur ve idrara büyük miktarlarda albümin geçişi olur.
• İdrar Yolu Enfeksiyonları: Bu enfeksiyonlar, nefrolojik ortamdaki bir değişiklik ve enfeksiyon nedeniyle üriner sistemin herhangi bir bölümünü etkileyebilir.
• Böbrek taşları: Bu taşlar böbreklerde oluşan kalsiyum ve diğer minerallerin sert birikintileridir. İdrar yolundan geçtiklerinde çok fazla ağrı ve rahatsızlığa neden olabilirler.
• Glomerülonefrit: Böbreklerdeki küçük arıtıcılar (glomerül olarak adlandırılır) şişip hasar gördüğünde, böbrek hastalığının bu formu ortaya çıkar. Enfeksiyon, otoimmün bozukluklar ve bazı ilaçlar da dahil olmak üzere çeşitli faktörler buna neden olabilir.
• IgA nefropatisi: Dünyada en sık görülen glomerüler hastalıktır. Çocuklarda ve gençlerde yaygındır. Böbrek dokusunda IgA birikimi görülür. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ile eş zamanlı veya sonrasında görülen hematüri atakları sık görülen yakınmalardır. Nedeni henüz bilinmemektedir ve hipertansiyonun önlenmesi ve kortikosteroidler gibi semptomatik yaklaşımlar dışında kanıtlanmış bir tedavisi yoktur.
• Polikistik böbrek hastalığı: En yaygın kalıtsal böbrek hastalığı olan polikistik böbrek hastalığı, son dönem böbrek hastalığının en yaygın nedenidir. Böbrek dokusunun kistlerle dolması ve kistlerin zamanla genişlemesi, ağır vakalarda bir patlama şeklinde ortaya çıkar. Erişkin hastalığı olarak bilinse de çocuklarda da görülebilir. En etkili tanı yöntemi abdominal ultrasonografidir. Ultrason polikistik böbrek hastalığının takibinde en güvenli yöntemdir. Tedavi semptomatiktir. Kan basıncı kontrolü, enfeksiyonun önlenmesi ve böbrek yetmezliği gelişmişse diyaliz gibi böbrek yetmezliği tedavileri temel yaklaşımlardır.

 

İlk Muayenede Sizi Neler Bekliyor?

Bir pediatrik nefroloji uzmanına yapılan ilk ziyaret sırasında, doktor muhtemelen çocuğun tıbbi geçmişini soracak ve yaşıyor olabilecekleri semptomları tam olarak anlayacaktır. Doktor ayrıca fiziksel bir muayene yapacak ve böbrekle ilgili sorunları teşhis etmek için bazı tanısal testler isteyebilir.

İlk muayene tedavinin en önemli aşamalarından biridir, ancak düzenli kontroller ve izleme de önemlidir. Nefrolog tarafından reçete edilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalı ve hastalıkların ilerlememesi ve hızla iyileşmesi için kontroller ihmal edilmemelidir.

 

Pediatrik Nefrologlar Bir Çocuğa Tanı Koyarken Hangi Testleri Önerir?

Pediatrik nefrologlar, teşhis koymak, böbrek fonksiyonlarını izlemek ve çocuklardaki sorunların altında yatan nedeni doğru bir şekilde anlamak için aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli testler önerebilir:

• İdrar Testleri: Bu testler idrarda anormal olabilecek proteinler, glikoz ve diğer maddeleri arayarak böbrek bozukluklarının teşhis edilmesine yardımcı olabilir. İdrarda mikroskobik veya makroskobik kan (hematüri), protein (proteinüri) veya lökositler çeşitli hastalıklar için uyarıcı olabilir.
• Kan Testleri: Kan testleri, böbrekler tarafından üretilen bir atık ürün olan kreatinin ve vücuttaki sıvı dengesini düzenlemeye yardımcı olan elektrolitler gibi kandaki çeşitli maddelerin seviyelerini ölçebilir. Kandaki elektrolitlerin ölçümü ve değerlendirilmesi de böbrek patolojilerinde çok önemlidir. Potasyum, magnezyum, kalsiyum, üre, hemoglobin, beyaz kan hücresi ve trombosit gibi çeşitli parametreler de sıklıkla değerlendirilir.
• Görüntüleme Testleri: Ultrason, BT ve MRI gibi bu testler böbreklerin ve diğer iç organların ayrıntılı görüntülerini üretebilir ve nefroloğun anormallikleri veya sorunları aramasına olanak tanır.

Bir pediatrik nefrolog tarafından önerilen spesifik testlerin çocuğun bireysel tıbbi geçmişine, spesifik semptomlarına ve yaşadıkları endişelere bağlı olacağını unutmamak önemlidir. Yüksek komplikasyon riski taşıyan invaziv bir yöntem olmasına rağmen, böbrek biyopsisi bazı durumlarda tanıya yaklaşmak için en önemli araçlardan biridir.

 

Pediatrik Nefrologlar Hastalıkları Nasıl Tedavi Eder?

Pediatrik nefrolojide hastalığın derecesine ve hastanenizin sağlık durumuna göre farklı tedavi yöntemleri izlenebilmektedir. Sağlayabilecekleri bazı yaygın tedaviler şunlardır:

• İlaçlar: Nefrologlar yüksek tansiyon, anemi, idrar yolu enfeksiyonları veya otoimmün böbrek hastalıkları gibi çeşitli durumlar için çeşitli ilaçlar reçete edebilir.
• Diyaliz: Bu tedavi, böbrekler artık düzgün çalışamadığında atıkları gidermek ve kanı filtrelemek için bir makine kullanılmasını içerir. İki ana diyaliz türü vardır: kanı filtrelemek için bir makine kullanılmasını içeren hemodiyaliz ve kanı filtrelemek için peritonun kullanılmasını içeren periton diyalizi. Hastanın özelliklerine ve hastalığın yönetimindeki farklılıklara bağlı olarak, iki diyaliz türünden biri tercih edilebilir. Periton diyalizi fistül gerektirmemesi, diyet kısıtlamalarının hemodiyaliz kadar katı olmaması, çocuklarda ve yaşlılarda daha kolay uygulanması, hemodiyaliz gibi yaşama, çalışma veya diğer günlük aktivitelerde kısıtlamaya neden olmaması nedeniyle tercih edilebilir. Hemodiyalizde hasta özgürlüğü kısıtlanır ve hastalar haftada ortalama 3-4 kez diyaliz merkezine gitmek zorundadır. Hemodiyalizde fistüle bağlı komplikasyonlar ve enfeksiyon gibi sorunlar görülebilir ancak özellikle evde bakımı olmayan son dönem böbrek hastalarında hastaneye yatışı azaltan ve semptomları iyileştiren en etkili tedavi yöntemidir.
• Böbrek nakli: Bir çocuğun böbrekleri artık düzgün çalışmıyorsa, böbrek nakli için uygun olabilir. Bir nefrolog, naklin uygun bir seçenek olup olmadığını belirlemek ve işlem öncesi ve sonrası bakımlarını yönetmek için çocuk ve ailesiyle birlikte çalışacaktır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Nefrologlar, böbrek fonksiyon bozukluğunu yönetmeye ve daha fazla böbrek hasarını önlemeye yardımcı olmak için çocuğun diyetinde ve diğer yaşam tarzı alışkanlıklarında değişiklikler önerebilir. Yaşam tarzı değişikliği, hipertansiyon ve diyabet tedavisinde ve yönetiminde neredeyse farmakolojik tedavi kadar etkili olabilir.

Bir pediatrik nefrolog tarafından önerilen spesifik tedavilerin çocuğun tıbbi geçmişine ve yaşadığı spesifik böbrek rahatsızlığına bağlı olacağını unutmamak önemlidir.

 

Kronik Böbrek Hastalığı: Tedavi ve Bakım

Çocuklarda kronik böbrek hastalığının (KBH) tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı ve ilişkili semptomlarla başa çıkmayı içerir. Tedavi planı, KBH'nin altında yatan nedene, hastalığın ciddiyetine ve çocuğun yaşı ile genel sağlık durumuna göre belirlenir. Çocuklarda KBH gibi bir hastalık için bazı yaygın tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Düşük protein, tuz ve potasyum içeren özel bir diyet
• Eksik vitamin ve mineralleri yerine koymak içintakviyeler
• Kan basıncını düzenlemek ve anemiyi yönetmek içinilaçlar
• Böbrekler düzgün çalışmayı durdurmuşsadiyaliz veya böbrek nakli

KBH'li çocukların durumlarını izlemek ve gerektiğinde tedaviyi ayarlamak için düzenli olarak bir nefroloji uzmanına (böbrek hastalıklarının tedavisinde uzmanlaşmış bir doktor) görünmeleri gerekir. KBH'li çocukların durumlarını yönetmeye yardımcı olması için diyetisyen gibi diğer uzmanlarla da görüşmeleri gerekebilir. KBH'li çocukların, böbrek fonksiyonları bozulmuş çocuklarda daha ciddi olabilen enfeksiyonlara karşı korunmak için düzenli aşı yaptırmaları da önemlidir.

 

Pediatrik Nefrotik Sendrom: Tedavi ve Bakım

Pediatrik nefrotik sendrom böbrekleri etkileyen ciddi bir durumdur ve uygun şekilde tedavi edilmezse böbrek hasarına yol açabilir. Çocuklarda nefrotik sendrom tedavisi tipik olarak protein kaybını ve enflamasyonu kontrol etmeye yönelik ilaçları ve enfeksiyon ve kan pıhtılaşması gibi komplikasyonları önlemeye yönelik tedbirleri içerir.

Spesifik tedavi planı, nefrotik sendromun altında yatan nedene, durumun ciddiyetine ve çocuğun yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olacaktır. Çocuklarda nefrotik sendromu tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar şunlardır:

• Kortikosteroidler: Bu ilaçlar iltihaplanmayı ve protein kaybını azaltmak için kullanılır. Ağızdan veya intravenöz (damar yoluyla) olarak verilebilirler.
• İmmünosupresanlar: Bu ilaçlar bağışıklık sisteminin yanlış çalışmasını bastırmak ve durdurmak için kullanılır ve tedaviye yanıtı iyileştirmek için kortikosteroidlerle birlikte verilebilir.
• Diüretikler: Bu ilaçlar vücuttaki fazla sıvının atılmasına yardımcı olur ve şişliği kontrol etmek için kullanılabilir.
• Kan Basıncı İlaçları: Nefrotik sendromlu çocuklarda, enzimleri doğrudan inhibe eden ve reseptörleri bloke eden ACE inhibitörleri veya ARB'ler ile tedavi edilebilen yüksek tansiyon olabilir.

İlaçlara ek olarak, nefrotik sendromlu çocukların protein ve tuz alımını kontrol etmek için özel bir diyet uygulamaları gerekebilir ve enfeksiyonlardan kaçınmak için önleyici tedbirler almaları gerekebilir. Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, durumu etkili bir şekilde yönetmek için nefrotik sendromlu çocukları da yakından izlemelidir.

 

Çocuğunuzun İhtiyaçları İçin En İyi Yardımı Alın

USHAŞ, sağlık turizmini destekleme çabalarının bir parçası olarak Çocuk Nefroloji Bölümü de dahil olmak üzere Türkiye'deki uluslararası sağlık hizmetlerini tanıtan, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı bir devlet kuruluşudur. HealthTürkiye, özel sektör ve kamu sektörünün sağlık turizmine yönelik faaliyetlerini koordine etmek ve çeşitli tıbbi durumların teşhis ve tedavisine yardımcı olacak bir dizi hizmet sunmak amacıyla kurulmuştur. HealthTürkiye'nin öncelikli hedefi, diğer sağlık alanlarında olduğu gibi birçok tıbbi patolojinin tanı, tedavi ve takibinde sağlık profesyonellerine yol gösteren radyoloji branşında da sağlık hizmetlerinin sunumunda lider olmaktır.