Çocuk Kardiyolojisi

Pediatrik kardiyoloji, çocukların kalp sorunlarının teşhis ve tedavisine odaklanan bir pediatri alt uzmanlık alanıdır. Çocuklardaki kalp hastalıkları genellikle çocuk doktorları, kardiyovasküler cerrahlar ve hemşireler, teknisyenler ve terapistler tarafından sağlanan multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.

Pediatrik kardiyologların uzmanlık sahibi olduğu durumlar arasında doğuştan kalp kusurları ve edinilmiş kalp rahatsızlıkları yer almaktadır. Konjenital kalp defektlerine örnek olarak atriyal septal defektler (ASD), ventriküler septal defektler (VSD) ve romatizmal kalp hastalığı ve Kawasaki hastalığı gibi edinsel kalp rahatsızlıkları verilebilir.

Pediatrik kardiyologlar, şüpheli veya bilinen kalp rahatsızlıkları olan çocukları değerlendirmek için çeşitli tanısal testler kullanırlar. Bu testler arasında fiziksel muayeneler, elektrokardiyogramlar (EKG'ler), ekokardiyogramlar ve diğer özel görüntüleme testleri yer alabilir. Çocuklarda kalp rahatsızlıklarının tedavisi, çocuğun özel ihtiyaçlarına bağlı olarak ilaçları, ameliyatı veya diğer tıbbi prosedürleri içerebilir.

 

Pediatrik Kardiyologlar Hangi Hastalıkları Tedavi Eder?

Pediatrik kardiyologlar çocuklarda kalp hastalıklarının tanı, tedavi ve yönetimini sağlar. Bu hastalıklar aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Doğumsal kalp hastalıkları: Doğumsal kalp hastalıkları, doğuştan gelen hastalıklar grubunda yer alır. Doğumsal kalp defekti ile doğan çocuklarda kalp kapakçıkları ya da kalp çevresindeki kan damarlarındaki işlev bozukluğu nedeniyle kalp düzgün çalışamaz. Doğuştan kalp hastalıkları basit ve tedavisi nispeten kolay olsa da, bazı vakalar karmaşık ve ölümcül olabilir. Kendiliğinden düzelen, tedavi gerektirmeyen ve genellikle hafif seyreden kalp hastalıkları da vardır. Konjenital kalp hastalığı doğumdan önce, anne karnında, doğumdan hemen sonra veya yaşamın herhangi bir döneminde teşhis edilebilir. Belirtiler ve tedavi planı, hastalığın türüne ve ciddiyetine ve çocuğun tıbbi özelliklerine bağlı olarak değişir. Doğuştan kalp hastalığı olan çocukların ömür boyu düzenli kardiyoloji takipleri yaptırmaları ve yaşam tarzlarını iyileştirmeleri gerekmektedir.
• Kalp ritim bozuklukları (aritmiler) veya anormal kalp ritimleri: Pediatrik kalp ritim bozuklukları aritmi kliniklerini, pediatrik kalp pili kliniklerini ve elektrofizyoloji ünitelerini içerir.

Pediatrik kardiyologlar, akciğerlerdeki yüksek kan basıncı olarak bilinen pulmoner hipertansiyonun tedavisinde de görev alırlar. Çocuklarda pulmoner hipertansiyon genellikle pediatrik göğüs hastalıkları uzmanları tarafından tedavi edilir. Çocuklarda görülebilen sistemik hipertansiyon yani yüksek tansiyon da çocuk kardiyologları ve çocuk nefrologları (böbrek uzmanları) işbirliği ile tedavi edilebilmektedir.

Doğumsal Kalp Hastalıkları

Doğumsal kalp hastalıklarını siyanotik (kandaki oksijen seviyesi düşük) ve asiyanotik (kandaki oksijen seviyesi normal) doğumsal kalp hastalığı olmak üzere iki ana başlık altında incelemek mümkündür. Konjenital kalp hastalığı, fetal kalp gelişimi anormal olduğunda ortaya çıkar ve kesin nedeni bilinmemektedir. Anormal kromozom sayısı veya genetik, gebelikte alkol veya sigara kullanımı, gebelikte diyabet, fenilketonüri veya viral enfeksiyon gibi hastalık durumları sorumlu tutulan faktörler arasındadır. Yaygın belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Siyanoz (ciltte, dudaklarda veya tırnaklarda mor-mavi renk değişikliği)
• Aşırı yorgunluk ve uyku hali
• Çok hızlı nefes alma veya nefes almada zorluk
• Zayıflık ve çok çabuk yorulma
• Egzersiz yapmak veya yemek yemek gibi günlük aktiviteler sırasında anormal derecede yorgun olmak veya nefes darlığı çekmek
• Kalpte üfürüm duymak (anormal kan akışı nedeniyle kalp tarafından üretilen bir çatırtı sesi)
• Yetersiz kan dolaşımı
• Zayıf nabız veya çarpıntı

Yaygın semptomlar çocuğun yaşına, kalp defektinin sayısına ve ciddiyetine ve defektin türüne bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Birinci basamak sağlık kurumlarından veya pediatriden sevk alan üfürümlü hastalar daha ileri kardiyak değerlendirme için düşünülmelidir. Bu aşamada ilk basamak görüntüleme yöntemi genellikle ekokardiyografidir (EKO). Ekokardiyogram, kalp kapakçıklarını ve odacıklarını görüntülemek için kullanılan bir ultrason türüdür. Ekokardiyografi ile kalpteki yapısal kusurların yanı sıra kalpteki kan akışındaki kusurlar da görülebilir.

Doğumsal kalp hastalıklarında tedavi, kusurun türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Kendi kendine iyileşebilen kalp hastalıklarının yanı sıra kapsamlı tedavi gerektiren ciddi sorunlar da görülebiliyor. Doğumsal kalp hastalıklarında medikal tedavilerin yanı sıra intrakardiyak defibrilatörler (ICD), kateter işlemleri, açık ya da kapalı kalp ameliyatları tedavi seçenekleri arasında yer alıyor.

Hamile kadınlar ve hamilelik planlayan kadınlar doğumsal kalp hastalıklarından korunmak için bazı önlemler alabilirler. Bu önlemler doktor kontrolünde reçeteli veya reçetesiz ilaç kullanımının sınırlandırılması ve takibi, diyabetli annelerde kan şekeri kontrolünün sağlanması, gerekli aşıların doktor kontrolünde ve tavsiye üzerine uygulanması, alkol ve sigara gibi her türlü zararlı maruziyetten kaçınılması olarak gösterilebilir. Perinatal tanısı olan riskli yenidoğanlarda uzman ve deneyimli pediatrik kardiyologlar ile pediatrik kalp damar ve göğüs cerrahlarının multidisipliner yaklaşımı önemlidir.

Perikardit ve Endokardit

Perikardit, kalbi çevreleyen ince zar iltihaplandığında veya bir enfeksiyon geliştiğinde ortaya çıkar. İki zar tabakası arasında sıvı birikmesi ile kalbin pompalama kabiliyeti bozulur ve gücü azalır. Perikardit, doğuştan kalp hastalıklarını tedavi etmek için yapılan ameliyatlardan sonra ortaya çıkabileceği gibi bakteriyel enfeksiyonlar, travmalar veya lupus gibi bağ dokusu hastalıklarından da kaynaklanabilir. Tedavi hastalığın ciddiyetine, çocuğun yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişir.

Endokardit, kalp odacıklarının ve kapakçıklarının iç zarının iltihaplanmasıdır ve genellikle ölümcül olabilir. Bu iç kaplama endokardiyum olarak bilinir. Endokardite genellikle bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonu neden olur. Mikroorganizmalar kan dolaşımına girdikten sonra kalbe taşınır. Yapay kalp kapakçıkları, kusurlu kalp kapakçıkları ve diğer kalp hastalıkları endokardit riskini artıran faktörler arasındadır. Endokardit, tanı ve tedavisinde gecikilmemesi gereken bir hastalıktır. İlaç tedavisi veya kalp kapakçığı değişimi gibi cerrahi prosedürleri içerebilen tedavi seçenekleri ölümcül komplikasyonları önleyebilir.

Romatizmal Kalp Hastalığı

Boğaz enfeksiyonlarına ve kızıla neden olan streptokok bakterileri tedavi edilmezse romatizmal kalp hastalığına yol açabilir. Bu durum kalp kapakçıklarında ve kalp kasında ciddi ve kalıcı hasara neden olabilir. Kalp kasının iltihaplanması miyokardit olarak bilinir. Hastalığın önlenmesi için streptokok enfeksiyonları hızlı ve etkili bir şekilde tedavi edilmelidir. Antibiyotik tedavisi sıklıkla tercih edilir.

Viral Enfeksiyonlar

Virüsler solunum yolu hastalıklarının yanı sıra kalp hastalıklarına da neden olabilir. Viral enfeksiyonlar kalbin vücuda kan pompalama yeteneğini bozarak miyokardite neden olabilir. Kalbin viral enfeksiyonları nadirdir ve yorgunluk, nefes darlığı, göğüs ağrıları, grip belirtileri gibi birkaç belirti gösterebilir. Tedavide miyokardit belirtileri için ilaçlar tercih edilebilir.

 

Pediatrik Kardiyolog İlk Muayenede Ne Yapar?

Çocuğunuzu ilk kez kardiyoloğa götürmekten korkuyor olabilirsiniz, ancak altta yatan bazı durumları tespit etmek için hayati önem taşıyabilir; bir ziyarette ne bekleyeceğinizi bilmek sizi daha iyi bir konumda tutar. Bir pediatrik kardiyoloğa ilk ziyaretinizde aşağıdakileri bekleyebilirsiniz:

• Tıbbi geçmiş: Doktor, çocuğunuzun tıbbi geçmişi hakkında, daha önce geçirdiği ameliyatlar veya tıbbi prosedürler, kullandığı ilaçlar ve ilgili aile tıbbi geçmişi dahil olmak üzere sorular soracaktır.
• Fiziksel muayene ve testler: Doktor fiziksel bir muayene yapacak ve çocuğunuzun kalbini ve akciğerlerini stetoskopla dinlemek ve kan basıncını kontrol etmek, ardından EKG ve ultrason testleri de dahil olmak üzere testler önerecektir.
• Tedavi planı: Kardiyolog, teşhisin ciddiyetine bağlı olarak çocuğunuz için bir tedavi planı geliştirecektir; tedavi ilaçları, ameliyatı veya diğer tıbbi prosedürleri içerebilir.

Doktorunuza çocuğunuzun durumu ve tedavi planı hakkında her türlü soruyu sorun. Doktor ve tıbbi ekibi, endişelerinizi gidermek ve çocuğunuzun durumunu yönetmeye yardımcı olmak için sizinle birlikte çalışacaktır.

 

Pediatrik Kardiyologlar Hangi Tedavileri Sağlar?

Konjenital kalp hastalıkları gibi pediatrik kalp hastalıklarının tedavisi, hasarın türüne ve ciddiyetine ve hastanın sağlık durumuna bağlıdır. Doğum anından itibaren belirli periyotlarla kalbin dinlendirilmesi ve olası bir kalp üfürümünün atlanmaması önemlidir. Kardiyak üfürümler her vakada görülmeyeceği gibi bazı vakalarda en belirgin belirti olabilir. Masum kalp üfürümlerini diğer üfürümlerden ayırt etmek için ek testler gereklidir. Ek testler kalbin görüntülenmesini içerir. Ekokardiyografi (EKO) ile kalp kapakçıklarını, kalbin kas ve damar yapısını görüntülemek mümkündür. Pediatrik ekokardiyografi, pediatrik kardiyologlar tarafından yapılır ve yorumlanır. EKO non-invaziv, ağrısız ve hızlı bir işlemdir, güvenilir bir görüntüleme yöntemi olması nedeniyle günlük pratikte sıklıkla tercih edilmektedir. Masum üfürümler genellikle tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşse de kalp sorunlarına neden olan üfürümlerin tedavisi planlanmalıdır. Test sonuçlarına göre titizlikle karar verilen ve sistemik hastalıklarda konsültasyonla güçlendirilen tedavi planının hastaya uygun olarak planlanması ve iyileşme süreci ile birlikte hastaların sürekli takibinin sağlanması önemlidir. Pediatrik kardiyak tedavilerin bazı yaygın türleri şunlardır:

• Farmakoterapi: Medikal tedavide kalbin çalışma gücünü ve verimliliğini artıran, kalbi destekleyen, kan pıhtılaşması riskini azaltan veya düzensiz ritimleri kontrol altına alan ilaçlar kullanılabilir. Doğum öncesi veya sonrası tanı konulan doğumsal kalp hastalıklarında, ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya ilerlemiş olan hastalarda doğru tanı, tedavi yönetimi ve cerrahiye yönlendirme önemlidir.
• Girişimsel Anjiyografi veya Arteriyografi (Kalp kateterizasyonu):Girişimsel anjiyografi işlemleri bazı doğumsal kalp hastalıklarının açık kalp ve göğüs ameliyatlarına gerek kalmadan tedavi edilmesine olanak sağlar. İnce bir kateter, bir röntgen veya başka bir görüntüleme kılavuzu aracılığıyla kalbe ulaşmak için deri yoluyla bacağa veya kola yerleştirilir. Kateter yerleştirildikten sonra, kalpteki kan basıncını veya oksijen seviyelerini ölçmek, kan veya doku örnekleri almak veya kalp ve kan damarlarının görüntülerini oluşturmak için kontrast boya enjekte etmek gibi çeşitli prosedürler gerçekleştirilebilir. Bazı durumlarda, daralmış bir kan damarı bir kateterden geçirilen özel aletler kullanılarak genişletilebilir veya genellikle doğumda mevcut olan kalpteki bir delik kapatılarak tedavi sağlanabilir. Bu yöntemin en yaygın uygulamaları Atriyal Septal Defektlerin (ASD) ve Ventriküler Septal Defektlerin (VSD) kapatılması, Patent Duktus Arteriozus (PDA) tedavisi ve kalp kapağı implantasyonları olarak sıralanabilir.
• Düzenli Kontrol ve Takip: Gelişen teknoloji ve tedavi yaklaşımları ile kalp hastalığı ile doğan çocukların neredeyse tamamı yetişkinliğe kadar hayatta kalabilmektedir. Bazıları sürekli bakım ve tedaviye ihtiyaç duysa da aktif ve üretken olmaya devam edebiliyor. Özellikle doğuştan kalp hastalığı olan çocuklarda ömür boyu doktor takibi ve kontrollü bir yaşam gereklidir. Kronik kalp hastalığı olan çocukların spor aktivitelerine katılmadan önce kapsamlı bir sistemik muayeneden geçmeleri önerilmektedir.

Kalp pili ve intrakardiyak defibrilatör (ICD) gibi cihazlar ile doğumsal kalp hastalıklarının neden olduğu komplikasyonlar önlenebilmekte veya ritim bozukluklarının tedavisinde hayatı tehdit eden düzensiz kalp atışları engellenebilmektedir. Bu işlemler girişimsel radyologlar ve kalp damar cerrahları tarafından yapılabilen işlemler arasındadır. Açık Kalp Cerrahisi, kalp nakli veya fetal kardiyak girişimler de perinatologlar, çocuk kalp damar cerrahları ve çocuk kardiyologlarından oluşan bir ekip eşliğinde multidisipliner bir yaklaşımla tanı ve tedavi sürecine yardımcı olabilir. Fetal kardiyak müdahaleler karmaşık ve özel prosedürlerdir ve anne ve bebek için belirli riskler taşır. Bir bebek için önerilen özel müdahale türü, bebeğin durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olacaktır.

 

Güvenebileceğiniz Sağlık Hizmeti Sağlayıcıları

Türkiye'nin uluslararası sağlık hizmetleri resmi platformu USHAŞ'ın markası olan HealthTürkiye, yurt dışında yaşayan ve sağlık hizmeti almak için Türkiye'yi tercih eden misafirlere rehberlik etmek amacıyla kuruldu. Güçlü ve ileri teknoloji altyapısı, yetenekli ve deneyimli sağlık çalışanları ve insan odaklı yaklaşımı ile HealthTürkiye, sektörde lider olmayı hedeflemektedir. HealthTürkiye'nin hedefi, tıbbi tedavi arayan hastalar için tek durak noktası ve hastaların Türkiye'deki çeşitli tıbbi tesislerden ve doktorlardan tedavi seçeneklerine kolayca göz atabilecekleri ve karşılaştırabilecekleri merkezi bir platform oluşturmaktır. HealthTürkiye, kalp sorunu olan çocuk hastalar için kalıcı bir çözüm ve yol haritası oluşturmak amacıyla dünyanın dört bir yanındaki hastalarla birlikte çalışmaktadır.