Beslenme ve Diyetetik

Sağlık ve beslenme, birçok sosyal medya içeriği, sağlık uzmanları ve hatta sağlık eğitmenlerinin sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olma konusunda farkındalık yaratmasıyla insanların önemli bir odak noktası haline geldi. Örneğin, diyabet ve bağırsak sağlığı gibi farklı sağlık sorunları olan iki kişi aynı diyet ve beslenme modelini takip etmeyecektir. Hamile, obez ya da başka rahatsızlıkları olan kişilere kendileri için en uygun olan diyeti uygulamaları tavsiye edilir.

Günümüzde insanlar, özel bir beslenme düzenine sahip olma ve ailelerinde nesiller boyunca uygulanan günlük beslenme düzenini takip etmeleri halinde karşılaşabilecekleri sonuçlar konusunda daha bilinçli hale gelmiştir. Sağlıklı veya besleyici olduğu düşünülen şeylerin neden uygulanıp neden uygulanmaması gerektiği birçok çalışma ile kanıtlanmıştır. Örneğin, yemekten hemen önce meyve yemek veya tonlarca su içmek gibi bazı kavramlar, son zamanlarda yapılan çalışmalar ve gözlemlerle olumsuz etkilerinin neler olabileceği konusunda sorgulanmaktadır. Egzersiz ve fiziksel aktivitenin temel faydaları için olduğu gibi, sağlıklı beslenmenin gerekliliği de vurgulanmaktadır. Bu makale, diyetetik gıdanın önemine ve insanların endişeleri için başvurabilecekleri farklı sağlık tesislerine odaklanmaktadır.

 

Beslenme ve Diyetetik Prosedürleri Nedir?

Beslenme ve diyetetik prosedürleri, sağlığı geliştirmek ve tıbbi durumları tedavi etmek için diyet müdahalelerinin değerlendirilmesi, planlanması ve uygulanmasını içerir. Bu prosedürler genellikle beslenme ve diyetetik konusunda özel eğitim almış kayıtlı diyetisyenler tarafından gerçekleştirilir.

Bazı yaygın beslenme ve diyet prosedürleri şunları içerir:

1. Beslenme değerlendirmesi: Bu prosedür, bir bireyin beslenme alışkanlıkları, tıbbi geçmişi ve beslenme durumunu etkileyebilecek diğer faktörler hakkında bilgi toplamayı içerir. Bu bilgiler, bireyin beslenme ihtiyaçlarını ve sağlık hedeflerini karşılayan kişiselleştirilmiş bir beslenme planı geliştirmek için kullanılır.
2. Tıbbi beslenme tedavisi: Tıbbi beslenme tedavisi: Özellikle diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları olan bireyler için bir beslenme planı hazırlanmasını içerir. Tıbbi beslenme tedavisi, düşük sodyumlu veya düşük yağlı diyetler gibi özel diyetleri içerebilir.
3. Enteral ve parenteral beslenme: Yemek yiyemeyen veya besinleri sindirim sistemi yoluyla ememeyen bireylere beslenme sağlamak için tüp veya intravenöz beslenmeyi içerir. Bu prosedürler yetersiz beslenme, gastrointestinal bozukluklar veya kanser gibi tıbbi durumları olan kişilerde kullanılabilir.
4. Kilo yönetimi: Bireylerin sağlıklı bir kiloya ulaşmalarına ve bu kiloyu korumalarına yardımcı olmak için diyet müdahalelerinin kullanılmasını içerir. Kilo yönetimi, kalori kontrollü diyetlerin, fiziksel aktivitenin ve davranış değiştirme tekniklerinin kullanımını içerebilir.

Genel olarak, beslenme ve diyetetik prosedürleri, diyet müdahalelerinin kullanımı yoluyla sağlığı geliştirmeyi ve tıbbi durumları önlemeyi veya tedavi etmeyi amaçlamaktadır. Bu prosedürler kapsamlı bir sağlık planının önemli bir parçası olabilir ve bireylerin beslenme durumlarını ve yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olabilir.

 

Beslenme ve Diyetetik Hangi Durumlarla İlgilenir?

Beslenme ve diyetetik alanının ilgi alanlarından bazıları şunlardır:

1. Malnütrisyon: Yetersiz beslenme, besin eksikliğinden, dengesiz beslenmeden veya besinlerin emilememesinden kaynaklanabilir. Büyüme bozukluğu, bağışıklığın zayıflaması ve bilişsel bozukluklar da dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
2. Kronik hastalıklar: Kronik hastalıklar: Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda kalp hastalığı, diyabet ve obezite gibi birçok kronik hastalık ortaya çıkabilir. Beslenme ve diyetetik, bireyselleştirilmiş diyet planları tasarlayarak ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları konusunda rehberlik sağlayarak bu durumların yönetilmesine yardımcı olabilir.
3. Gıda alerjileri ve intoleransları: Gıda alerjileri ve intoleransları sindirim sorunları, deri döküntüleri ve solunum problemleri de dahil olmak üzere bir dizi belirtiye neden olabilir. Beslenme ve diyetetik, alerjenlerden nasıl kaçınılacağı ve yine de dengeli ve sağlıklı bir diyetin nasıl sürdürüleceği konusunda rehberlik sağlayabilir.
4. Yeme bozuklukları: Bazı durumlar özel beslenme desteği gerektirebilir. Özellikle anoreksiya, bulimia ve tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi. Diyetisyenler, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve davranışları geliştirmek için hastalarla birlikte çalışabilir.
5. Gastrointestinal bozukluklar: Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve çölyak hastalığı gibi durumlar besin emilimini etkileyebilir ve özel diyetler gerektirebilir

Genel olarak, beslenme ve diyetetik, sağlığın geliştirilmesinde ve gıda ve beslenme ile ilgili çeşitli koşulların önlenmesi ve yönetilmesinde kritik bir rol oynamaktadır.

 

Diyetetik ve beslenme: Genel Bakış

Beslenmenin temelleri, çeşitli sağlıklı gıdalar tüketmeye dayanır. Doğru ve uygun miktarda beslenmek, vücudumuz için gerekli olan hayati besinleri, vitaminleri ve mineralleri derinlemesine anlamayı gerektirir. Besin eksikliklerinin hangi hastalıklara yol açabileceğini öğrenmek, doğru besin uygulamalarını takip etmek için çok önemlidir.

Obezite

Obezite, vücutta aşırı yağ birikmesi durumudur. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı, diyabet vb. gibi hastalıkların gelişmesine yol açabilen obezitenin nedenleri kişiden kişiye değişebilmektedir. Dolayısıyla obezitenin tedavisi de kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genetik, fizyolojik, diyet seçimleri veya fiziksel aktivite eksikliği nedenler arasındadır.

Birçok kişi obeziteyle ilişkili sağlık sorunlarının küçük kilo kayıplarıyla bile tedavi edilebileceğinin farkında olmayabilir. Daha sağlıklı bir diyet ve egzersizin yanı sıra kilo ve boya göre VKİ'nin izlenmesi birkaç gün içinde bile büyük bir fark yaratabilir.

VKİ nasıl hesaplanır?

Obezite genellikle vücut kitle indeksi (VKİ) ile değerlendirilir. Vücut kitle endeksini kilogram cinsinden ağırlığınızı metrekare cinsinden boyunuza bölerek hesaplayabilirsiniz. VKİ vücut yağının makul bir değerlendirmesi olsa da, vücut yağının doğrudan bir ölçüsünü vermez. Örneğin, kaslı bir vücuda sahip olan sporcular, fazla vücut yağına sahip olmamalarına rağmen daha yüksek bir VKİ'ye sahip olabilirler.

Aşağıdaki kriterler kilo durumunu değerlendirir:

• VKİ 18,5'in altına düşerse, kişi zayıf olarak kabul edilir
• VKİ 18,5-24,9 arasında ise kişi genellikle ortalama kilodadır.
• VKİ 25.0-29.9 arasında ise kişi aşırı kilolu olarak kabul edilir
• VKİ 30.0 ve üzerinde ise kişi obezdir

Birçok doktor tedavi kararlarını yönlendirmek için bel çevresi ölçümlerini kullanır. Kilo ile ilgili sağlık sorunları, bel çevresi 40 inçten (102 santimetre) fazla olan erkeklerde ve 35 inçten (89 santimetre) fazla olan kadınlarda daha yaygındır.

 

Beslenme ile İlgili Sorunların Yaygın Nedenleri

Obezite genellikle ailelerde yaygındır. Bunun nedeni sadece genleri paylaşmaları değildir. Diyabet, kanser ve benzeri birçok başka hastalığın da genetik olduğu tespit edilmiştir. Düşük bağışıklığın, beslenme ile ilgili çok çeşitli tıbbi sorunların ve diğer hastalıkların ana nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Yaşam tarzı seçenekleri
• Sağlıksız beslenme alışkanlıkları. Yüksek kalorili veya meyve ve sebze içermeyen bir diyet, aşırı yiyecek miktarı ve fast food porsiyonları sağlıksız kiloyu artırır.
• Sıvı formdaki kaloriler. Özellikle alkollü kaloriler ve şekerli içecekler tüketmek kişilerin daha fazla kalori tüketmesine neden olabilir.
• Fiziksel hareketsizlik. Hareketsiz bir yaşam tarzı sürüyorsanız, tüketim kalori yakımını aşar. Pasif aktiviteler arasında bilgisayar, tablet ve telefon ekranlarına bakmak yer alır.

 

Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Besinlerle ilgili sağlık sorunları yaşıyorsanız obezite veya diğer eksiklikleri yönetmek için doktorunuza danışın. VKİ 25 veya daha fazla olan kişiler daha büyük risk altındadır ve en iyisi daha erken doktora başvurmaktır. Doktorunuz sağlık risklerinizi tahmin edebilir ve bir kilo verme planı geliştirebilir. Ayrıca, D vitamini veya demir gibi diğer vitamin eksiklikleri yorgunluk, eklem ağrıları, odaklanma kaybı gibi belirtiler gösterebilir. Bu tür belirtilerle karşılaştığınızda bir besin uzmanına başvurduğunuzdan emin olun.

Diyet Danışmanlığının Önemi

Kayıtlı bir diyetisyen, hastalığınızı veya yaralanmanızı iyileştirmek için gereken özelleştirilmiş bir diyet planı sağlayabilir. Ayrıca, sağlıklarını ve zindeliklerini iyileştirmek isteyenlere beslenme danışmanlığının yanı sıra bireylerin hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak için bir diyet uyarlama becerisi de sunarlar.

Sağlık ve beslenme ile ilgilenen tıbbi ekip, konsültasyon, değerlendirme, uygun bir beslenme planı geliştirme ve izlemeden başlayarak tüm beslenme planı boyunca hastalara rehberlik eden tıp doktorları, diyetisyenler ve hemşirelerden oluşur.

Klinik Uygulamada Diyetetik

Klinik diyetisyenler ayakta beslenme danışmanlığı ve hastanede yatan hastalar için beslenme bakımı sağlar. Aşağıdakilerden muzdarip hastalar için beslenme eğitimi ve danışmanlığı mevcuttur:

• Diyabet sorunları
• Lipid sorunları
• Kardiyovasküler hastalık
• Böbrek sorunları
• Gastroenterolojik durumlar
• Hipertansif durumlar
• Transplantasyon
• Kanser
• Kronik hastalıklar
• Hamile ve emziren kadınlar

Enteral ve parenteral beslenme alan ve ameliyat planlanan hastalar da bu hizmetlerden yararlanabilir.

 

USHAŞ: Türkiye'de Beslenme Danışmanlığı ve İmkanları Sağlayan En İyi Tıbbi Tesis

Devlete bağlı bir kuruluş olan USHAŞ, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı olarak kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı bir kurum olarak USHAŞ, sağlık turizmine yardımcı olma girişimlerinin bir parçası olarak, beslenme danışmanlığı da dahil olmak üzere birçok sağlık alanında HealthTürkiye hizmeti adı altında faaliyet göstermektedir. HealthTürkiye, bireylerin iyi beslenme ve sağlık yoluyla sağlıklı bir hayata başlamalarına yardımcı olmak için çeşitli beslenme programları sunmaktadır. Beslenme konusunda tavsiye almak ve doğru uzmanlara danışmak için bize ulaşın!