Genel cerrahi, karın, endokrin sistem, kolon, karaciğer, pankreas ve rektumu etkileyen çok çeşitli durumların cerrahi prosedürlerini, tanı ve tedavisini kapsayan tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Genel cerrahi eğitimi almış tıp doktorlarına genel cerrah denir.

 

Genel Cerrahi Nedir?

Bir genel cerrahın 6 yıllık tıp eğitiminin ardından 5 yıllık cerrahi eğitiminden geçmesi gerekir. Tıbbın en zorlu uzmanlık alanlarından biri olan genel cerrahlık eğitimini tamamlayan bir genç cerrah, genel cerrah unvanına hak kazanana kadar uzmanlık kazanmak için nöbetlerde, vardiyalarda ve ameliyathanede yüzlerce saat geçirir.

 

Genel Cerrah Ne Yapar?

Genel cerrah, hastanın hastalığını anlamak için semptomları ve tıbbi geçmişini sorgular, fizik muayene yapar ve mevcut sağlık durumunun derinliğini anlamak için tanısal testler ister. Genellikle, hastalar cerrahi tedaviler için değerlendirilmek üzere başka kliniklerden konsülte edilebilir veya yönlendirilebilir. Cerrahlar daha sonra hastanın bilinçli bir karar vermesine yardımcı olmak için riskleri ve faydaları tartışacaktır.

 

Genel Cerrah Hangi Durumları Tedavi Eder?

Bir genel cerrah bir dizi durumu tedavi eder; çeşitli alanlardaki belirli vakalar için çağrılırlar. Bazı örnekler şunlardır:

Sindirim Sistemi Hastalıkları

  • Safra Kesesi Hastalığı: Safra kesesi taşları, safra kesesinde karın ağrısı, bulantı ve kusmaya neden olan sert birikintilerdir.
  • Kolon Kanseri: Kalın bağırsakta meydana gelir. Kanser ameliyatından sonra, cerrahlar kanserli çıkıntıları çıkarmak ve kolonu yeniden yapılandırmak için ameliyat yaparlar.
  • Hemoroid: Hemoroid, anüste ve rektumun alt kısmında varise benzeyen şişmiş damarlardır. Hemoroid anüsün içinde veya dışında oluşabilir. Tipik belirtileri dışkılama sırasında ağrı, acı ve kanamadır. İlerlemesi halinde ameliyatla tedavi edilebilir.
  • Karaciğer apsesi: Karaciğer yaralanmaları veya karın içi enfeksiyonlar karaciğer apsesine neden olabilir. Bu apselerin çoğu parlak kırmızıdır ve kanama eğilimindedir. Bazılarını mantarlar ve parazitler oluşturabilir. Diğer tedavi yöntemleri cevap vermezse cerrahi işlem uygulanır.
  • Karaciğer kanseri: Karaciğer hücrelerinin anormal büyümesinden kaynaklanan karaciğer kanseri vücudun diğer bölgelerinden de yayılabilir, kanserin derecesine bağlı olarak cerrahi ile tedavi edilebilir.
  • Fissür: Anüsü kaplayan deride oluşan yırtık. Uzun süre devam eden kabızlık durumlarında fissür oluşabilir. Ağrıya ve kanamaya neden olabilirler. Bazen tedavi etmek için ameliyat gerekebilir.
  • Fistül: Fistül, bir organ ile başka bir organ arasında oluşan tüp benzeri bir yapıdır. Fistüller vücut sıvılarının dokular arasında geçişine neden olabilir. Ameliyat ile tedavi edilebilir

Cerrahi tedavisi olan sindirim sistemi hastalıkları:

  • Fıtık: Bir organın karındaki zayıf kaslardan dışarı çıkmasıyla oluşurlar. Ameliyat ile tedavi edilir.
  • Apandisit: Kalın bağırsağa bağlı küçük bir kese benzeri yapıdaki enfeksiyon, ameliyat edilmezse büyümesine ve ölümcül hale gelmesine neden olur. Ameliyat ile tedavi edilir
  • Rektal prolapsus: Bağırsağın son kısmı olan rektumun anüs dışına çıkmasıdır. ameliyatla tedavi edilebilir

Meme Hastalıkları

Genel meme cerrahisinde meme kanseri gibi durumların değerlendirilmesi, tanı ve tedavisi yapılmaktadır. Memede gelişen iyi ve kötü huylu tümörler, koltuk altı lenf bezlerindeki tümörler gibi durumlar cerrahi işlem gerektirebilir. Meme kanseri ve meme yumrularının alınması - lumpektomi veya mastektomi yoluyla kanserli ve kanserli olmayan tümörler.

Yumuşak Doku Hastalıkları

Genel cerrahların tedavi ettiği birçok hastalık vardır; gereksinimlerin bir alt kümesi de yumuşak doku hastalıklarının tedavisidir. Genel cerrahi yumuşak dokulardaki sarkomları ve tümörleri inceleyebilir, teşhis ve tedavi edebilir.

Endokrin Sorunlar ve Koşullar

İnsan vücudundaki endokrin sistem, yaşadığı streslerle başa çıkmasına yardımcı olan hormonlar ve enzimler üretir. Genel cerrahlar bu bezleri etkileyen aşağıdaki durumları tedavi edebilir:

  • Tiroid bozuklukları: Hipertiroidizm veya hipotiroidizm gibi, ameliyatlarla tedavi edilebilir veya ilaçlarla desteklenebilir. Bu bez boyunda bulunur ve metabolizmayı düzenleyen hormonu üretir.
  • Adrenalin bezi tümörleri: Böbreküstü bezleri böbreklerin üstünde yer alır ve kaç ya da savaş hormonunu, yani adrenalini üretir. Kan basıncını, stres tepkisini ve vücudun metabolik tepkisini kontrol ederler.
  • Paratiroid bezi bozuklukları: Hiperparatiroidizm (aşırı aktif bez) ve hipoparatiroidizm (az aktif bez) gibi, ameliyatla düzeltilebilir. Paratiroid bezleri vücuttaki kalsiyum seviyelerini yönetir.

 

Genel Cerrahi Tarafından Sıklıkla Kullanılan Tanı Yöntemleri

Genel cerrahi hastalıklarının tedavi edilebilmesi için öncelikle doğru teşhisin konulması önemlidir.

Öncelikle hastanın öyküsü detaylı bir şekilde dinlenir ve hastanın tıbbi geçmişi öğrenilir. Daha sonra gerekli radyolojik, biyokimyasal ve fizik muayene tetkikleri yapılır. Genel cerrahide kullanılan tanı yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

  • Endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP): ERCP karaciğer, safra kesesi ve pankreastaki hastalıkların teşhis ve tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Uzun hafif esnek bir çubuk ağızdan sokularak ağız, yemek borusu ve mideye doğru yönlendirilir ve bu bölgeye bir boya enjekte edilerek bilgisayarda izlenir.
  • Endoskopi: Ucunda ışık ve kamera bulunan bir tüpün ağızdan sokularak mide ve bağırsakların incelenmesidir. Eğitimli cerrahlar tarafından uygulanabilir
  • Kolonoskopi: Ucunda kamera ve ışık bulunan bükülebilir bir çubuğun anüsten sokularak kolon ve rektumun incelenmesidir. Eğitimli cerrahlar tarafından yapılabilir
  • Ultrasonografi: Ultrasonografi, vücuttaki dokuları ve organları ayrıntılı olarak incelemek için ses dalgalarını kullanır. Ses dalgaları, bir bilgisayar ekranında organların görüntülerini oluşturan yankılar yaratır.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT): Vücudun farklı açılardan 3 boyutlu görüntülerini oluşturmak için X ışınlarını kullanır. Bu sayede vücut organları, kan damarları ve diğer dokular ayrıntılı olarak incelenebilir.
  • Röntgen: X-ışınları kullanılarak vücudun iç kısmının görüntülerini elde etmek için kullanılır. Görüntüler siyah ve beyaz olarak oluşturulur. Bunun nedeni vücudun farklı bölgelerinin radyasyonu farklı derecelerde emmesidir.
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Manyetik rezonans görüntüleme, vücudu ayrıntılı olarak görüntülemek için radyo dalgaları ve manyetik alan kullanan bir cihazdır. İçerisindeki büyük mıknatıslar sayesinde manyetik alanı oluşturur.
  • Biyokimya testleri: Kan testleri genel cerrahi bölümünde hastalıkların teşhisinde sıklıkla kullanılan yöntemlerden biridir. Özellikle dolaşım sistemi hastalıkları ve hormon hastalıklarının teşhisinde biyokimyasal testlerden yararlanılabilir.
  • Biyopsi: Bazı hastalıkların teşhisinde kullanılan diğer tanı yöntemleri yanıt vermeyebilir. Bu gibi durumlarda biyopsi yöntemi kullanılabilir. Hastalığın olduğu bölgeden bir parça doku alınarak dokunun incelenmesi ile hastalığın tanısı konulabilir.
  • Keşif ameliyatı: Uygulanan tanı yöntemlerinin yanıt vermediği durumlarda keşif cerrahisi uygulanabilir. Hastalığı gözlemlemek için karından bir kesi yapılır ve muayene gerçekleştirilir.

 

Genel Cerrahi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Genel cerrahi bölümünde hastalıkların tanısı konulduktan sonra hastalığın derecesine göre uygun bir tedavi planı uygulanabilir. Genel cerrahide genellikle cerrahi operasyon yapılır ancak ameliyat gerektirmeyen durumlar ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Ameliyatlar açık ameliyatlar ve minimal invaziv ameliyatlar olarak sınıflandırılabilir. Adından da anlaşılacağı gibi, açık ameliyatlar hedef bölgeye ulaşmak ve ameliyat etmek için büyük kesiler yapılmasını içerir. Bu genellikle kanser ameliyatlarını ve acil ameliyatları içerir; hastaların ameliyata hazırlanmak için zamanları olmadığında. Minimal invaziv ameliyatlar, gerekli ameliyatı gerçekleştirmek için en az miktarda yara izi ve invaziv prosedürler yapmayı amaçlayan daha spesifik ameliyatlardır. Genel cerrahide uygulanan tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

  • Açık Cerrahi Yöntemi: Deriye kesi yapılarak gerçekleştirilen bir işlemdir. Hastalığın bulunduğu bölgeye büyük ya da küçük bir kesi yapılarak hastalık tedavi edilir. Kesi daha sonra dikilerek kapatılır. Açık ameliyat genel veya lokal anestezi altında yapılabilir.
  • Apendektomi: Apandisit durumunda, kalın bağırsağın bir parçası olan apandisin cerrahi olarak çıkarılması için apendektomi yapılır.
  • Kolesistektomi: Safra kesesinin taşla dolması veya kanserleşmesi durumunda alınması için kullanılan bir yöntemdir.
  • Hemoroidektomi: Rektum ve anüsteki şişmiş damarların çıkarılmasıdır.
  • Mastektomi: Memenin bir kısmını veya tamamını almak için yapılan bir operasyondur. Mastektomi genellikle meme kanserini tedavi etmek için yapılır.
  •  

En yaygın prosedürler:

  • Laparoskopik Cerrahi Yöntemi: Genel cerrahide en sık kullanılan tedavi yöntemlerinden biri laparoskopik yöntemdir. Bölgede minimal bir kesi yapılarak laparoskop cihazı bu bölgeden sokularak hasarlı bölge tedavi edilebilir. Laparoskop cihazının ucunda bir kamera olduğu için doktor bölgeyi görebilir ve tedavi edebilir. Bu yöntem genel ya da lokal anestezi altında gerçekleştirilebilir.
  • Endoskopi: Sindirim sistemi organlarını incelemek için ucunda kamera ve ışık bulunan uzun, ince bir tüp ağızdan sokularak ilerletilir, bu yöntemle biyopsi örneği de alınabilir.
  • Bronkoskopi: Esnek bir tüp yardımıyla akciğerdeki bronşların incelenmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemle akciğerlerden doku örnekleri de alınabilir.
  • Sistoskopi: İdrar yollarını, üretrayı ve mesaneyi incelemek için kullanılır. Hem tanı hem de tedavi yöntemidir.
  • Artroskopi: Eklemlerin içini incelemek ve onarmak için kullanılır.

 

USHAŞ: Tüm İhtiyaçlarınız İçin Hastanelerimiz Hizmetinizde

Çok yönlü çalışma alanlarından biri olan genel cerrahi uzmanlarına hastanelerin cerrahi ihtiyaçlarının her alanında ihtiyaç duyulmaktadır. Kazalarla ilgili acil vakaların ele alınmasından. Apandisit ve yanıklara kadar, genel cerrahi bir alan olarak çeşitli alt uzmanlık alanlarında uygulanabilir ve şekillendirilebilir.

İhtiyaçlarınız ne olursa olsun, HealthTürkiye, tıbbın ilerlemesine katkıda bulunan her alandaki binlerce klinik uzmana erişim yoluyla sizinle ihtiyacınız olan şey arasındaki boşluğu doldurmayı taahhüt eder. Hasta odaklı benzersiz bir yaklaşım, inovasyona öncülük eden tedaviler ve dünya standartlarında uzmanlık ile Türkiye'de bulabilirsiniz.

 

Diğer branşlar

Tümünü görüntüle
25/04/2023 19:00